16-02-2021

Województwo podlaskie wzbogaciło się o kolejny zabytek!

Zabytkowy ołtarz główny z kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Sztabinie

Decyzją z dnia 12.02.2021 roku podlaska konserwator zabytków prof. Małgorzata Dajnowicz wpisała do rejestru zabytków województwa podlaskiego powstały w I połowie XX wieku ołtarz główny z kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Sztabinie.

Neogotycka świątynia, w której znajduje się zabytkowy ołtarz, staraniem ks. Jakuba Rółkowskiego została wybu­dowana w latach 1905-1910. Podczas I wojny światowej całkowitemu zniszczeniu uległy ołtarze, ambona, chrzcielnica oraz umeblowanie prezbiterium. Po kilku latach, m.in. dzięki staraniom parafian i wsparciu finanso­wemu w formie pożyczek, świątynię udało się odbudo­wać. 

Kolejna wojna również nie oszczędziła kościoła, który uległ zniszczeniu wskutek bombardowania. Ogień strawił plebanię i zabudowania gospodarcze. "Ołtarz główny, pomimo częściowych zniszczeń, przetrwał wojenną zawieruchę. W latach 60. XX wieku został poddany gruntownym pracom remontowym, podczas których usunięto uszkodzenia powstałe w trakcie II wojny światowej." - prof. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków. 

Podobnie jak cała świątynia, ołtarz główny został wykona­ny w stylu neogotyckim. Powstał jako obiekt drewniany o murowanej mensie, malowany w kolorze ciemnego brązu z elementami złoceń. Mensa od frontu licowana drewnem z umieszczoną w centrum sceną przedstawiającą Ostatnią Wieczerzę. Retabulum ołtarza jest trójosiowe, złożone z ostrołukowych arkad. Ołtarz został udekorowany licznymi elementami w formie czwórliści, trójliści, łuków ostrych, zwielokrotnionych kolumn, motywów maswerkowych, biforiów oraz czołganek. 

"Ołtarz główny z kościoła w Sztabinie posiada wartości ar­tystyczne obrazujące się w sposobie jego zakomponowa­nia, doboru elementów dekoracyjnych oraz stylu nawiązu­jącego do architektury kościoła. Pomimo zniszczeń wojen­nych, w znacznej mierze zachował swoją autentyczną za­bytkową substancję." - prof. Małgorzata Dajnowicz, podla­ska konserwator zabytków. 

Z wnioskiem o wpisanie ołtarza do rejestru zabytków do Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zwróciła się parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Sztabinie. 

Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Sztabinie w rejestrze zabytków województwa podlaskiego widnieje od 1989r. 

Tekst i fotografia: Paulina Borodziuk Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku