Emerytury osób prowadzących własną działalność gospodarczą

2020-12-04

fot. ZUS

Emerytura dla osób prowadzących działalność gospodar­czą jest liczona według tych samych zasad jak dla każde­go ubezpieczonego. Warunkiem nabycia prawa do emery­tury według nowych zasad jest ukończenie powszechne­go wieku emerytalnego, który od 1 października 2017 r. wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dziś z każ­dej wpłaconej składki, po osiągnięciu wieku emerytalnego przez daną osobę i złożeniu wniosku o emeryturę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wylicza emeryturę. Prawo do emerytury uzyskujemy z dniem osiągnięcia wieku emery­talnego, ale przyznaje się ją nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożymy wniosek.

- Otrzymanie nowej emerytury nie jest uzależnione od posiadania określonego stażu ubezpieczeniowego, ale staż pracy może mieć wpływ na wysokość świadczenia, szczególnie wtedy, gdy wyliczona emerytura jest niższa od minimalnej gwarantowanej emerytury, a ta od 1 marca br. wynosi 1200zł brutto. Wówczas, aby ją podwyższyć do kwoty najniższej, konieczne jest udowodnienie wymaga­nego okresu składkowego i nieskładkowego, który wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn - informuje Katarzy­na Krupicka regionalny rzecznik prasowy ZUS wojewódz­twa podlaskiego.

Wysokość emerytury według nowych zasad zależna jest między innymi od kwoty zwaloryzowanych składek na ube­zpieczenie emerytalne, opłaconych za okresy po 31 grudnia 1998 r. Dłuższa aktywność zawodowa, a tym samym dalsze opłacanie składek emerytalnych powodu­je, że wzrasta kwota składek zapisanych na indywidual­nym koncie ubezpieczonego. Dodatkowo kwota kapitału początkowego i składek zapisanych na indywidualnym koncie wzrasta wskutek kolejnych waloryzacji. Ubezpieczonemu, który zdecyduje się przejść na emery­turę w późniejszym wieku, do obliczenia podstawy wy­miaru emerytury, przyjmiemy zatem wyższy kapitał początkowy oraz wyższą kwotę składek. Przyjmiemy jednocześnie niższe - z każdym kolejnym miesiącem- średnie dalsze trwanie życia przez, które podzielimy podstawę obliczenia emerytury.

Wysokość tzw. nowej emerytury oblicza się przez podzie­lenie zgromadzonej na koncie ubezpieczonego kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego i składek na ubezpieczenie emerytalne przez średnie dalsze trwanie życia. Średnie dalsze trwania życia ZUS ustala według tablicy obowiązującej w dniu, w którym zostanie złożony wniosek o emeryturę. Jeżeli jest to dla klienta korzystnie­jsze, ZUS ustali je na podstawie tablic trwania życia z dnia, w którym osiągnął wiek emerytalny, zamiast tablic z dnia, w którym złożył wniosek.

Tablice trwania życia
Tablice pokazują średnie dalsze trwanie życia, wspólne dla kobiet i mężczyzn, wyrażone w miesiącach dla wieku ubezpieczonego. Ogłasza je corocznie Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim, w formie komunikatu. Tablice te stanowią podstawę do obliczenia emerytur na wnioski zgłoszone od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego. W 2020 roku średnia dalsza długość życia liczona w miesiącach wynosi 261,5 dla kobiet (60 lat) i 217,6 dla mężczyzn (65 lat).

Znaczenie kapitału początkowego dla wysokości eme­rytury
Nie jest tajemnicą, że kapitał początkowy stanowi znaczą­cą część naszej przyszłej emerytury i ma duży wpływ na jej wysokość. Emerytura zależy bowiem od zwaloryzowa­nego kapitału początkowego, zwaloryzowanych składek zebranych na koncie emerytalnym oraz średniej dalszej długości życia. Jeśli więc ktoś sporo lat spędził w pracy przed 1999 rokiem, to brak kapitału początkowego zna­cząco zmniejszy wysokość emerytury.

Wniosek o kapitał początkowy można złożyć w każdym czasie. Nie należy jednak z tym zwlekać i odkładać do osiągnięcia wieku emerytalnego. Trzeba mieć na uwadze, że wiele zakładów pracy jest likwidowanych lub przek­ształcanych i można mieć trudności z uzyskaniem doku­mentów, szczególnie zaświadczeń o wysokości zarobków.

Im dłużej pracujemy tym emerytura wyższa
Warto pamiętać, że to my sami mamy wpływ na wysokość naszej emerytury, która uzależniona jest od wielkości ze­branych składek i momentu przejścia na emeryturę. Każdy dodatkowy rok pracy po osią­gnięciu wieku emerytalnego podnosi wysokość emerytury o średnio 8-10 proc. Zasadą jest, że im dłużej pracujemy, tym więcej składek zostaje zapisanych na koncie emerytalnym i więcej razy są one waloryzowane. Po drugie im później idziemy na emery­turę, tym mniejsza jest liczba miesięcy dalszego trwania życia, przez które dzielimy kapitał odłożony na koncie w ZUS.

- Kwotę swojej przyszłej emerytury można poznać bardzo łatwo. Wystarczy skorzystać z kalkulatora emerytalnego, który jest dostępny na Platformie Usług Elektronicznych jak i również na stronie www.zus.pl. Można także udać się do ZUS i zasięgnąć porady u doradcy emerytalnego, który na podstawie informacji zawartych na koncie zrobi symu­lację przyszłej emerytury. Policzy, o ile będzie ona wyższa, jeśli będziemy dalej pracować, a także doradzi, kiedy najkorzystniej na emeryturę przejść. Poinformuje także czy ZUS ma wszystkie potrzebne do przyznania emerytury dokumenty oraz sprawdzi czy mamy naliczony kapitał początkowy. Prognozowaną wysokość emerytury na bieżący rok może nam wyliczyć również konsultant z Centrum Obsługi Telefonicznej oraz doradca emerytalny podczas e-wizyty po uwierzytelnieniu. Takie wyliczenie może nieco rozwiać wątpliwości i pomóc w podjęciu decyzji o momencie przejścia na emeryturę, tak by cieszyć się z wyższego świadczenia - dodaje rzeczniczka.

Tekst i grafika: Katarzyna Krupicka - regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.